چگونه جوش صورت را مداوا کنیم؟

آکنه بیماری پوستی است و زمانی رخ می‌دهد که چربی و سلول‌های مرده پوست فولیکول‌های مو را مسدود نماید.

آکنه اغلب بر روی صورت، گردن، پشت و شانه‌ها ظاهر می‌شود. آکنه اغلب آزار دهنده و ماندگار می‌باشد. زخم‌های آکنه به کندی بهبود یافته و تا یکی برطرف می‌شود دیگری وقتی انتظارش را ندارید ظاهر می‌شود.

آکنه، بسته به شدت آن، می‌تواند موجب ناراحتی روحی و زخم شدن پوست شود. خبر خوب اینکه درمان موثر برای آن وجود دارد و هرچه درمان زودتر شروع شود، خطر دوام آسیب روحی و جسمی آن کمتر می‌شود.

نشانه‌ها

آکنه معمولا بر روی نواحی از پوست که دارای بیشترین تعداد غدد چربی اصلی هستند مانند صورت، گردن، پشت و شانه‌ها ظاهر می‌شود. آکنه به اشکال زیر ظاهر می‌شود:

زخم‌های غیرالتهابی

کومدون‌ها (سرسفید و سرسیاه ها) زمانی ایجاد می‌شوند که منافذ فولیکول‌های مو توسط ترشح چربی، سلول‌های مرده پوست و برخی از مواقع باکتری‌ها مسدود شوند. اگر کومدون‌ها در سطح پوست باز باشند به علت نمای تیره سوراخ‌های فولیکول‌های مو سرسیاه نامیده می‌شوند. اگر کومدون‌ها بسته باشند –نسبتا برآمده و به رنگ پوست سرسفید نامیده می‌شوند.

زخم‌های التهابی

جوش‌های نوک تیزبرآمدگی‌های کوچکی هستند که نشان دهنده التهاب یا عفونت فولیکول‌های مو می‌باشند. جوش‌های نوک تیز ممکن است قرمز رنگ و حساس باشند.
جوش‌های چرکی (کورک) برآمدگی‌های قرمز رنگ و حساس با سر چرکی سفید هستند.
گره‌ها برآمدگی‌های بزرگ، سفت و دردناک در زیر سطح پوست هستند. آن‌ها بوسیله ترشحات عمیق در زیر فولیکول‌های مو ایجاد می‌شوند.
کیست‌ها برآمدگی‌هایی دردناک و پر از چرک در زیر سطح پوست هستند. این عفونت‌های جوش مانند ممکن است زخم ایجاد نمایند.

علت

سه عامل با تشکیل آکنه مرتبط هستند:

• تولید بیش از حد چربی (ترشحات غدد چربی)
• ریزش غیرمعمول سلول‌های مرده پوست که به تحریک فولیکول‌های موی پوست منجر می‌شود.
• تجمع باکتری‌ها

آکنه زمانی اتفاق می‌افتد که چربی یا سلول‌های مرده پوست فولیکول‌های مو را مسدود نماید. فولیکول‌های مو با غده‌های چربی مرتبط هستند. این غده‌ها ماده چربی به نام سِبوم (sebum) ترشح می‌کنند تا پوست و مو چرب بماند. سبوم معمولا از بدنه‌ی مو بالا آمده و از طریق منافذ فولیکول‌های مو به سطح پوست می‌رسد. وقتی بدن سبوم و سلول‌های مرده اضافی تولید می‌کند، این دو در فولیکول‌های مو با یکدیگر ترکیب شده و سرپوش نرمی را تشکیل می‌دهند که محیطی برای رشد باکتری می‌باشد.

این سرپوش موجب تورم دیواره فولیکول شده و جوش سرسفید را تشکیل می‌دهد. یا اینکه سرپوش به سطح باز و تیره رنگ می‌شود که جوش سرسیاه را تشکیل می‌دهد. جوش‌ها نقاط قرمز رنگ برجسته با مراکز سفید رنگ می‌باشند که پس از التهاب یا عفونت فولیکول‌های مسدود مو بوجود می‌آیند.

انسداد‌ها و تورم بسیار عمیق فولیکول‌های مو برآمدگی‌هایی در زیر سطح پوست ایجاد می‌کنند که کیست نامیده می‌شود. سایر منافذ پوست که راه خروج غده‌های تعریق به روی سطح پوست می‌باشد، معمولا در آکنه دخالتی ندارند.

عوامل تشدیدکننده آکنه

این عوامل آکنه را تشدید می‌کنند:

هورمون ها: آندروژن‌ها هورمون‌هایی هستند که در دوران بلوغ در دختر‌ها و پسر‌ها افزایش یافته و موجب بزرگ شدن غدد چربی و تولید بیشتر سبوم می‌شوند. تغییرات هورمونی ناشی از بارداری و مصرف دارو‌های خوراکی پیشگیری از بارداری نیز بر تولید سبوم موثر است.
مصرف دارو‌های خاص: دارو‌های حاوی کورتیکواستروییدها، آندروژن‌ها یا لیتیوم موجب بروز آکنه می‌شود.
رژیم غذایی: مطالعات نشان داده است که برخی از فاکتور‌های رژیم غذایی مانند محصولات لبنی و غذا‌های غنی از کربوهیدرات –مانند نان، نان شیرینی و چیپس که موجب افزایش قند خون می‌شود موجب بروز آکنه می‌شود.

باور‌های غلط در مورد آکنه

برخلاف آنچه مردم تصور می‌کنند، عوامل زیر تاثیر چندانی بر آکنه ندارند:

غذا‌های چرب و شکلات دارای تاثیر اندک یا فاقد تاثیر در روند تولید آکنه یا گسترش آن می‌باشد.
پوست کثیف: آکنه به وسیله چرک و کثافت ایجاد نمی‌شود. در واقع، سابیدن بیش از حد پوست یا تمیز کردن آن با صابون‌ها یا مواد شیمیایی خشن پوست را تحریک کرده و موجب تشدید آکنه می‌شود. تنها به تمیز کردن ساده پوست برای از بین بردن چربی اضافی و سلول‌های مرده پوست کافی است.

عوامل خطر

تغییرات هورمونی بدن موجب تحریک یا تشدید آکنه می‌شود. این تغییرات در افراد زیر معمول می‌باشد:

نوجوانان
زنان و دختران، دو تا هفت روز قبل از دوران قاعدگی
زنان باردار
افرادی که دارو‌های حاوی کورتیکواسترویید، آندروژن یا لیتیوم مصرف می‌کنند

سایر عوامل خطر عبارتند از:

تماس پوستی مستقیم با مواد چرب یا استفاده از برخی لوازم آرایش خاص بر روی پوست
سابقه خانوادگی آکنه: اگر یکی از والدین آکنه داشته است، به احتمال خیلی زیاد فرزندان نیز به آن مبتلا می‌شوند.
فشار یا اصطکاک ناشی از تماس مواردی مانند تلفن یا موبایل، کلاه ایمنی، یقه تنگ و کوله پشتی با پوست
استرس به تنهایی موجب آکنه نمی‌شود، اما اگر فرد دچار آکنه شده باشد، استرس ممکن است آن را تشدید کند.

پیشگیری

با بهبود یا برطرف شدن آکنه، حتما به درمان خود ادامه دهید تا از شیوع مجدد آن پیشگیری شود. در برخی از موارد، ممکن است لازم باشد فرد از درمان موضعی برای نواحی مستعد آکنه استفاده نماید، به مصرف دارو‌های خوراکی پیشگیری از بارداری ادامه داده یا برای تمیز نگه داشتن پوست در جلسات نوردرمانی شرکت نماید.

در مورد چگونگی پیشگیری از آکنه با پزشک مشورت نمایید. همچنین می‌توان با مراقبت‌های فردی مانند شستشوی پوست با شوینده‌های ملایم و خودداری از دستکاری یا کندن جوش‌ها از شیوع آکنه پیشگیری نمود.

سایر اقدامات پیشگیری از آکنه عبارتست از:

تنها دو بار در روز نواحی مستعد آکنه را بشویید. شستشو چربی اضافی و سلول‌های مرده پوست را پاک می‌کند. اما شستشوی بیش از حد پوست را تحریک می‌کند. نواحی مستعد آکنه را با شوینده‌ی ملایم شستشو داده و از محصولات فاقد چربی و مبتنی بر آب برای از مراقبت از پوست استفاده نمایید.
از کرم یا ژل آکنه بدون نسخه برای پاک کردن چربی اضافی استفاده نمایید. از محصولات دارای ترکیبات فعال مانند پروکسید بنزوئیل یا اسید سالیسیلیک استفاده نمایید.
از آرایش سنگین پوست خودداری نمایید. لوازم آرایش پودری نسبت به کرم‌ها ارجحیت دارند، زیرا میزان تحریک کنندگی آن‌ها کمتر است.
قبل از خوابیدن آرایش صورت را پاک کنید. خوابیدن با آرایش موجب بسته شدن حفره‌های (منافذ) کوچک فولیکول‌های مو می‌شود. همچنین لوازم آرایش قدیمی را تعویض کرده و برس‌های آرایشی خود را به طور مرتب با آب و صابون شستشو دهید.
از پوشیدن لباس‌های تنگ خودداری نمایید. لباس‌های تنگ مانع خروج حرارت و رطوبت شده و موجب تحریک پوست می‌شود. همچنین در صورت امکان از پوشیدن کمربند، کوله پشتی، کلاه ایمنی یا تجهیزات ورزشی تنگ و چسبان خودداری نمایید تا مانع اصطکاک آن‌ها با پوست شود.
پس از ورزش یا فعالیت‌های سنگین دوش بگیرید. چربی و عرق روی پوست موجب ماندن چرک و باکتری بر روی پوست می‌شود.